Vitae sororum monasterii Diepenvenensis

(Leben der Schwestern im Kloster Diepenveen)

Repertorium Fontium 11, 400

Beschreibung

In der Handschrift eigentlich betitelt: Van den doechden der vuriger ende stichtiger susteren van Diepenveen. Lebensbeschreibungen der Schwestern vom gemeinsamen Leben im Kloster Diepenveen (bei Deventer, Overijssel), Ende 15. Jh. auf Niederländisch verfasst. Inc.: De eerwerdige mater Salomee was eens eersaman mans dochter bzw. In den namen des vaders, des soens, en des hillighen ghiestes heb ic voer mi ghenamen (längere Fassung).

Handschriften – Mss.

• Deventer, Stadsarchief en Athenaeumbibliotheek, 101 E 26 KL vom Jahr 1524, längere Fassung, noch unediert
  • https://athenaeumcollecties.nl/collecties/topstukken/detail/0be4351e-3487-11e6-9603-b3eb7ac8b442/media/4bd7346d-f7e8-67f9-2dfe-7d6bd9ce6e55
• Zwolle, Historisch Centrum Overijssel, Aanwinst 1941 I 5 (ehem. Arnhem, Gelders Archief - Rijksarchief, Collectie Van Rhemen 95), vom Jahr 1534, dazu Abschriften von 1852 und 1872

Ausgaben – Edd.

• W. R. E. H. Opzoomer, Het klooster van Diepenveen, 's-Gravenhage 1886-1887, 1-50, 1-57 (https://archive.org)
• D. A. Brinkerink, Van den doechden der vuriger ende stichtiger susteren van Diepen Veen. "Handschrift d", Groningen 1904

Übersetzungen – Transl.

Niederländisch

• W. F. Scheepsma, Hemels verlangen, Amsterdam 1993 (https://www.dbnl.org) Auszüge aus der längeren Fassung

Literatur zum Werk – Comm.

• v. Edd. Opzoomer, pp. iii-viii
• W. Moll, Johannes Brugmann en het godsdientig leven onzer vaderen in de vijftiende eeuw, 1, Amsterdam 1854, viii-x (BV)
• S. Muller, Lijst van Noord-Nederlandsche Kronijken (Werken uitgegeven door het Historisch Genootschap gevestigd te Utrecht, 31), Utrecht 1880, 97 (https://books.google.de)
• D. A. Brinkerink, De "Vita venerabilis Ioannis Brinckerinck" (in M.S. No. 8849-8859 van de Koninklijke Bibliotheek te Brussel), Nederlands Archief voor Kerkgeschiedenis, N. Ser. 1 (1902) 314-354 (ZDB – ZDBdigital) hier 320-322
• W. J. Kühler, Johannes Brinckerinck en zijn klooster te Diepenveen, Rotterdam (Diss. Amsterdam) 1908, ix-xi, 299-301, 341-352
• D. de Man, Hier beginnen sommige stichtige punten van onsen oelden zusteren, 's-Gravenhage (Diss. Amsterdam) 1919, lxxii-lxxiii
• J. M. Romein, Geschiedenis van de Noord-Nederlandsche Geschiedscrijving in de Middeleeuwen, Haarlem 1932, 193-195 (https://resolver.kb.nl)
• M. J. Wilbrink, De schrijfster van het Diepenveense handschrift D, in: Album philologum voor Prof. dr. Th. Baader, Nijmegen 1938, 157-171
• M. Schoengen, in: Monasticon Batavum. 2: Augustijnsche orden, benevens de broeders en zusters van het gemeene leven, Amsterdam 1941 nr. 13
• S. Axters, Geschiedenis van de vroomheid in de Nederlanden, 3, Antwerpen 1956, 103-111, 153-154, 169-170
• H. Bruch, Supplement bij de Geschiedenis van de der Noord-Nederlandsche Geschiedeschrijving in de Middeleeuwen, Haarlem 1956, 65
• W. J. Alberts, Zur Historiographie der Devotio Moderna und ihrer Erforschung, Westfälische Forschungen 11 (1958) 51-67 (ZDB) hier 61
• Thomas a Kempis en de Moderne Devotie. Tentoonstellingscatalogus Zwolle, 22 aug. – 7 sept. 1971, Brussel, 30 okt.-18 dec. 1971, hg. von B. Berkenvelder-Helfferich – B. Rademaker-Helfferich, Brussel 1971, 18
• J. van der Veen, Het Diepenveense manuscript supplement 198 van de Athenaeumbibliotheek te Deventer, Verslagen en Mededelingen Overijsselsch Regt en Geschiedenis 91 (1976) 28-42 (ZDB – ZDBdigital)
• M. Carasso-Kok, Repertorium van verhalende historische bronnen uit de middeleeuwen. Heiligenlevens, annalen, kronieken en andere im Nederland geschreven verhalende bronnen, 's-Gravenhage 1981, 162-164 Nr. 136
• Moderne devotie. Figuren en facetten. Tentoonstelling ter herdenking van het sterfjaar van Geert Grote 1384-1984, hg. von A. J. Geurts, Nijmegen 1984 Nr. 74
• L. Breure, Männliche und weibliche Ausdrucksformen in der Spiritualität der Devotio Moderna, in: Frauenmystik im Mittelalter, hg. von P. Dinzelbacher – D. R. Bauer, Ostfildern 1985, 231-255
• A. G. Weiler, De intrede van rijke weduwen en arme meisjes in de leefgemeenschappen van de Moderne Devotie, Ons geestelijk Erf 59 (1985) 403-420 (ZDB – ZDBdigital)
• G. A. van der Toorn-Piebenga, Oven een vrouvenlewen uit de 15de eeuw: Aleid ter Poerten, Spiegel historiael. Magazine voor geschiedenis en archeologie 21 (1986) 210-216 (ZDB)
• L. Breure, Doodsbeleving en levenshouding. Een historisch-psychologische studie betreffende de Moderne Devotie in het Ijsselgebied in de 14e en 15e eeuw, Hilversum 1987, 49
• F. W. J. Koorn, Hollandse nuchterheid? De houding van de Moderne Devoten tegenover vrouwenmystik en ascese, Ons geestelijk Erf 66 (1992) 97-114 (ZDB – ZDBdigital)
• L. Jongen – W. Scheepsma, Wachten op de hemelse bruidegom. De Diepenveense nonnenviten in literarhistorisch perspectief, in: Boeken voor de eeuwigheid. Middelnederlands geestelijk proza, hg. von Th. Mertens, Amsterdam 1993, 295-317, 467-476
• W. Scheepsma, "For hereby I hope to rouse some piety": Books of Sisters from convents and Sister-Houses associated with the Devotio Moderna in the Low Countries, in: Women, the Book and the Godly. Selected Proceedings of the St. Hilda's Conference, hg. von L. Smith – J. H. M. Taylor, Cambridge 1995, 27-40
• W. Scheepsma, Trije froulju út Fryslân yn it ferneamde kleaster Diepenveen, De Vrije Fries 75 (1995) 19-36 (ZDB)
• W. Scheepsma, "Verzamelt de overgebleven brokken, opdat niets verloren ga". Over Latijnse en Middelnederlandse levensbeschrijvingen uit de sfeer van de Moderne Devotie, in: Verraders en bruggenbouwers. Verkenningen naar de relatie tussen Latinitas en Middelnederlandse letterkunde (Nederlandse literatuur en cultuur in de Middeleeuwen, 15), hg. von P. Wackers, Amsterdam 1996, 211-238, 334-346
• W. Scheepsma, Zusterboeken. Bijzondere bronnen voor de Moderne Devotie, in: Het zaad der Middeleeuwen, hg. von M. van Dijk – A. Mulder-Bakker, Amsterdam 1996, 153-170
• K. Ruh, Die Schwesternbücher der Niederlande, Zeitschrift für deutsches Altertum 126 (1997) 166-173 (ZDB – ZDBdigital)
• W. Scheepsma, Deemoed en devotie. De koorvrouwen van Windesheim en hun geschriften, Amsterdam 1997 englische Fassung: W. Scheepsma, Medieval Religious Women in the Low Countries. The 'Modern Devotion', the Canonesses of Windesheim, and Their Writings, Woodbridge 2004
• W. Scheepsma, Lezen tegen de duivel. De geestelijke lectuur van Katharina van Naaldwijk, Literatuur 15 (1998) 224-230 (ZDB – ZDBdigital)
• A. Bollmann, Weibliche Diskurse. Die Schwesternbücher der Devotio moderna zwischen Biographie und geistlicher Konversation, in: Kultur, Geschlecht, Körper, Münster 1999, 241-284 hier 253-255
• K. Ruh, Geschichte der abendländischen Mystik. 4: Die niederländische Mystik des 14. bis 16. Jahrhunderts, München 1999, 313-322
• T. Mertens, Het Diepenveense zusterboek als exponent van gemeenschapstichtende kloosterliteratuur, in: Het ootmoedig fundament van Diepenveen. Zeshonderd jaar Maria en Sint-Agnesklooster, hg. von W. Scheepsma, Kampen 2002, 77-94
• M. van Dijk, En zuster Jutte lachte... Vroom en vrouwelijk in het zusterboek, in: Het ootmoedig fundament van Diepenveen. Zeshonderd jaar Maria en Sint-Agnesklooster, hg. von W. Scheepsma, Kampen 2002, 95-112
• A. M. Bollmann, Frauenleben und Frauenliteratur in der Devotio moderna. Volkssprachige Schwesternbücher in literarhistorischer Perspektive, Groningen (Diss.) 2004
• A. Winston-Allen, Convent Chronicles. Women Writing About Women and Reform in the Late Middle Ages, University Park, PA 2004
• A. Bollmann, Lesekult und Leseskepsis in den Frauengemeinschaften der Devotio moderna, in: Die lesende Frau (Wolfenbütteler Forschungen, 121), hg. von G. Signori, Wiesbaden 2009, 155-176
• A. Bollmann, 'Phantasien und Krankheit des Kopfes'. Zum Umgang mit der Mystik in den Frauengemeinschaften der Devotio Moderna, in: Geistliche Literatur des Mittelalters und der Frühen Neuzeit. Festgabe für Rudolf Suntrup, hg. von V. Honemann – N. Miedema, Frankfurt/Main 2013, 107-119
• W. Scheepsma, Writing, Editing, and Rearranging: Griet Essinchghes and her Version of the Sister-Book of Diepenveen, in: Nuns' Literacies in Medieval Europe: The Hull Dialogue (Medieval Women: Texts and Contexts, 26), hg. von V. Blanton – V. O'Mara – P. Stoop, Turnhout 2013, 275-292
• M. van Dijk, Female Leadership and Authority in the Sisterbook of Diepenveen, in: Mulieres religiosae. Shaping Female Spiritual Authority in the Medieval and Early Modern Periods (Europa sacra, 12), hg. von V. Fraeters – I. De Gier, Turnhout 2014, 243-264
• http://www.narrative-sources.be/naso_link_nl.php?link=1875 (NL0315) Längere Fassung
• https://www.narrative-sources.be/naso_link_nl.php?link=1863 (NL0303)

Erwähnungen in Werkartikeln

• Vita Johannis Brinckerinck

Korrekturen / Ergänzungen melden